FEDRA FITNESS reż. Daria Wiktoria Kopiec
spektakl dyplomowy studentów IV roku Kierunku Aktorstwo Teatru Muzycznego Akademii Teatralnej w Warszawie
premiera: 1 marca 2019, sala im. Jana Kreczmara
Fot. Tomasz Ostrowski
Dramatopisarz István Tasnádi korzysta w swojej FEDRZE FITNESS ze znanego mitu i wykorzystując go, tworzy jego autorską wersję. Główny temat, miłość dojrzałej kobiety do swojego pasierba, został tutaj zdominowany przez temat władzy. Brutalny świat mitu nie zmienił się – bohaterowie targani są przez namiętności, a przemoc, kłamstwo i kara, także i tu, malują pejzaż, na którego tle rozgrywa się opowieść. Zmienili się natomiast bohaterowie mitu, czyli my sami – „wszystkich wchłonął sektor usług”. To wydaje się być istotą tekstu Tasnádi’ego.
Rytm i muzyczność stanowią siłę dramatu węgierskiego autora. Wykorzystuje to forma spektaklu, którą stanowi polifonia słowa, pieśni i ruchu. W oparciu o te trzy współgrające ze sobą narracje i sięgając do klasycznej greckiej tradycji do chorei, realizatorzy spektaklu tworzą swój własny język opowieści. Za pomocą choreografii budują równolegle istniejące ze sobą światy – mityczny i wirtualny. Muzyka w widowisku wykonywana jest na żywo.
TWÓRCY:
AUTOR – István Tasnádi
PRZEKŁAD – Jolanta Jarmołowicz, Jerzy Czech
REŻYSERIA I ADAPTACJA – Daria Wiktoria Kopiec
MUZYKA, PRZYGOTOWANIE MUZYCZNE – Natalia Czekała,
Krzysztof Guzewicz –
CHOREOGRAFIA – Jacek Owczarek
SCENOGRAFIA – Anna Wunderlich
KOSTIUMY – Patrycja Fitzet
OBSADA:
FEDRA – JULIA SZEWCZYK
HIPOLIT – MARIA JUŹWIN
SAUROS – ROBERT MRÓZ
KAPŁANKA – ALEKSANDRA LECHOCIŃSKA
TEZEUSZ – BŁAŻEJ STENCEL
MINITAUR – MIKOŁAJ KŁOSIEWICZ
CHÓR KOBIET / LEKARKA / TRENERKA – MAGDALENA HOWORSKA
CHÓR KOBIET / DZIEWCZYNA – PAULINA WRÓBLEWSKA
DARIA WIKTORIA KOPIEC – reżyserka filmowa i teatralna.
Spektakl w jej reżyserii pod tytułem „Bajki Robotów” zrealizowany w Teatrze Pinokio w Łodzi został nagrodzony ZŁOTĄ MASKĄ.
Laureatka konkursu MODELATORNIA 2017, nagrodą była realizacja spektaklu pod tytułem „ZAKONNICE ODCHODZĄ PO CICHU” w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu. Laureatka stypendium z programu „Młoda Polska” (2018). Jej spektakl telewizji „SPRAWA RITY G.” zrealizowany w ramach TEATROTEKI zdobył Grand Prix na festiwalu TEATROTEKA FEST 2018.
Daria Wiktoria Kopiec, reżyserka spektaklu “Zakonnice odchodzą po cichu” z Teatru im. Kochanowskiego w Opolu na postawie książki Marty Abramowicz otrzymała Laur Konrada – Nagrodę Główną 19. Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej “Interpretacje” Katowice 2018.
***
W trakcie próby medialnej rozmawiałem o spektaklu z Darią Wiktorią Kopiec:
T.O. Fedra antyczna, Fedra współczesna, Fedra w sali filharmonicznej? Gdzie się znajdziemy?
D.W.K. Tak naprawdę znajdziemy się w nieokreślonej przestrzeni gry po to żebyśmy mogli przenosić się w bardzo wiele miejsc w bardzo krótkim czasie. Przechodzimy taką podróż od powstania świata mitycznego. To jest pewną ekspozycją tego spektaklu, gdzie aktorzy opowiadają o tym jak ten świat się rozpoczął. Gdzie mamy swój początek? Gdzie te postaci mają swój początek? I potem przenosimy się w bardzo wiele miejsc. Czyli ta przestrzeń musi być na tyle abstrakcyjna i uniwersalna żebyśmy mogli być w tej Fedrze antycznej, w tej Fedrze Istvána Tasnádiego, czyli w szpitalu gdzie chory ojciec leży w śpiączce. A jeszcze do tego wszystkiego żebyśmy mogli być w grze wirtualnej. Ponieważ właśnie w tej grze będąc w śpiączce przez cały czas, przez kolejne wieki odbywa on swoje wirtualne podróże.
Miejscem w którym się znajdujemy jest labirynt w którym krążył Minotaur. To było naszym punktem wyjścia do pomysłu o tym, że w scenografii będzie jakaś kolumnada. Scenografia, która została zrealizowana przez Annę Wunderlich była mocno konsultowana na poziomie scenograficzno-muzycznym. Od początku wiedzieliśmy, że w scenografii będą schowane instrumenty. Zadaniem dla twórców było znalezienie rozwiązania pozwalającego w przestrzeni wizualnej mającej odniesienie do tekstu ukrycie instrumentów muzycznych. Tutaj współpraca pomiędzy muzykami a scenografką była szczególna. Normalnie nie występują takie korelacje. Te wertykalne piony, są jednocześnie jakimiś organami. Bębny przypominają fragmenty kolumn będące pozostałością antyku, który możemy zobaczyć jeszcze dzisiaj. To wszystko w jakiś sposób nawiązuje do tego świata którego już nie ma. Wszystko jest niedosłowne, metaforyczne jak szkic zarysowany tylko po to, żeby zaznaczyć przestrzeń ale żeby jej nie określać ostatecznie.
T.O. Mamy do czynienia ze scenografią w stu procentach użytkową ?
D.W.K. Tak scenografia jest w stu procentach użytkowa. Przyjmuje wiele funkcji czyli buduje świat sceniczny obrazu i buduje świat muzyczno-akustyczny. Aktorzy przyjmują tak jak w teatrze antycznym wiele zadań, oprócz dramatycznego aktorstwa są również tancerzami a przede wszystkim muzykami i śpiewakami.
T.O. Kostium nawiązuje do antyczności?
D.W.K. Kostium nawiązuje do antyczności chociaż jest jego parafrazą. Uwspółcześnioną formą. Scenografią zajmowała się Anna Wunderlich a za kostiumy odpowiedzialna jest Patrycja Fitzet.
T.O Czy narratorem będzie głównie chór?
D.W.K. On pełni dokładnie taką rolę ale nie tylko, ponieważ cała inscenizacja opera się na opowiadaniu. To opowiadanie przenika się, mieni się z sytuacjami stricte dialogowanymi, inscenizowanymi pod mocne konfrontacje. Więc to cały czas balansuje na takim poziomie opowiadania i wchodzenia w tę opowieść tak mocno, że inscenizowanie staje się możliwe bez narratora.
T.O. Czy są szanse w tej inscenizacji na indywidualności aktorskie?
D.W.K. Wydaje mnie się że tak, ponieważ każdy ma pewną postać którą może przeprowadzić. Więc tak, chociaż mówię to ze swojej perspektywy. Po raz pierwszy mam zaszczyt zrobienia spektaklu dyplomowego w Akademii Teatralnej, czy w ogóle poprowadzenia młodych ludzi i dania im tej szansy zbudowania roli. Faktycznie jest to dość trudne. Reżyser normalnie przychodzący do teatru nie ma tego poczucia odpowiedzialności, że wszyscy muszą stworzyć jedną z pierwszoplanowych ról. Tutaj ten aspekt jest dość istotny. Wydaje mnie się, że ta forma inscenizacji i sam wybór tekstu wspomógł tę decyzję. Ten tekst Istvána Tasnádiego daje bardzo pełnokrwiste postaci. Już w samej literze tekstu. Węgrzy to mają, piszą soczyście. Te ich postaci są zawsze pełne, mocne, seksualne i charyzmatyczne. One są bardzo bogate. To nie jest niuans To jest pewien rodzaj charakterystyczności krzywego zwierciadła. Tutaj też sam wybór tekstu pomaga zbudować jakąś indywidualność.
T.O. Dlaczego wybrała Pani ten tytuł na spektakl dyplomowy Akademii Teatralnej?
D.W.K. Po pierwsze bardzo lubię węgierską dramaturgię. Po drugie szukałam tekstu w którym aktorzy będą mogli grać postaci mniej więcej w ich wieku. Ja wiem, że Fedra była starszą kobietą, ale tutaj my jesteśmy w pewnej „umówce” z widzem, że my opowiadamy tę historię. Aktorzy na oczach widza wchodzą w te postaci i jest stworzony pewien rodzaj „umówki” kim będziemy, przedstawiamy i bawimy się w teatr.
T.O. Muzyka na żywo, zespół muzyczny?
D.W.K. Tutaj aktorzy robią muzykę na żywo, cały czas sami. To są studenci. Choreograf Jacek Owczarek oraz dwójka muzyków: Natalia Czekała i Krzysztof Guzewicz to są osoby, które wraz ze mną tworzyły bardzo polifoniczną inscenizację w myśl idei Chorei. Myśleliśmy o tej polifonii ruchu, śpiewu, słowa, żeby one współbrzmiały. My jesteśmy realizatorami ale generalnie to aktorzy kreują światy, to oni budują zmiany miejsc, to oni stwarzają świat muzyczny.
T.O. W głównych rolach spektaklu Fedra Fitness zobaczymy?
D.W.K. W roli Fedry wystąpi Julia Szewczyk, w roli Hipolita wystąpi Maria Juźwin.
T.O. Następne Pani plany artystyczne?
D.W.K. Teatr Dramatyczny w Warszawie spektakl „Dzieci księży”.
T.O. Czyli kontekst do Pani spektaklu z roku 2017 „ Zakonnice odchodzą po cichu” z Teatru im. Kochanowskiego w Opolu”?
D.W.K. Dokładnie, druga książka Marty Abramowicz pod tytułem „ „Dzieci księży”.
T.O. Dziękuję bardzo za rozmowę
