MAKBET LUSTRO
21. Festiwal Szekspirowski
NURT GŁÓWNY
Kalyani Kalamandalam, Indie
Gdański Teatr Szekspirowski – 1.08.2017
Fot. Tomasz Ostrowski
Makbet napisany przez Szekspira ok. 1606 roku należy do najczęściej wystawianych sztuk szekspirowskich. To opowieść o niebezpieczeństwach związanych z żądzą władzy i zdradą przyjaciół. Zło napędza zło.
U Szekspira trzy wiedźmy w burzliwej scenerii wrzosowiska koło Farras żądnemu sławy i tytułów Makbetowi zagadkowymi wróżbami mieszają w głowie. Wiedźmy przepowiadają Makbetowi panowanie na zamku Glamis oraz królewską przyszłość. Bankowi przyjacielowi Makbeta przepowiadają że zostanie „ojcem królów”. Makbet nieufny jest tej przepowiedni gdyż znajduje w niej sprzeczności. Gdy jednak przepowiednia zaczyna się sprawdzać pragnie skrócić drogę do korony królewskiej. Wspólnie z Lady Mackbet w swoim zamku w Inverness zabijają króla Dunkana. Gdy Makbet osiąga swój cel coraz bardziej odchodzi od zmysłów. Dla utrzymania korony morduje Banka j jego syna. Makbet traci wewnętrzny spokój, nachodzą go zwidy. Traci poczucie sensu życia. Ponownie udaje się na wrzosowisko po nowe przepowiednie. Tak jak ta pierwsza również ta druga przepowiednia dla Makbeta jest niejasna. Wiedźmy wyjaśniają mu że nie zginie z ręki człowieka zrodzonego z kobiecego łona i nie tknie Makbeta żaden cios morderczy, póki Las Briamski nie przyjdzie do stóp wzgórza Dunsinan.
Wiedźmy w dramacie Szekspira występują zaledwie w kilku scenach ale ich rola jest kluczowa, są one zwiastunkami kolejnych zbrodni. W indyjskim spektaklu „Makbet Lustro” z Kalyani Kalamandalam jedynymi postaciami są 3 wiedźmy. To one przeobrażają się w osoby dramatu i opowiadają tragiczną historię króla Duncana i Makbeta. Europejski spektakl opowiedziany jest z perspektywy kultury i obrzędowości hinduskiej. Trzy aktorki ubrane są w tradycyjne biało-czerwone stroje. Zmienne charakteryzacje twarzy podkreślające charaktery postaci w które przeobrażają się wiedźmy, aktorki nakładają za pomocą tradycyjnych indyjskich barwników siedząc na podłodze tuż przed pierwszym rzędem widzów. Dramaturgię spektaklu wzmacnia towarzyszący aktorkom muzyk grający na tradycyjnych instrumentach indyjskich. Swoje przepowiednie wiedźmy – aktorki wyśpiewują w sanskrycie, języku używanym w ceremoniach religijnych w starożytnych Indiach.
Cały spektakl ma charakter rytuału. Makbet nie jet tu postacią rzeczywistą. Wydarzenia odtwarzane są z pamięci wiedźm, są jak projekcje które odbijają się jak w lustrze w ich umysłach. Na postawienie przed lustrem zasługuje Makbet aby mógł spojrzeć sobie samemu prosto w twarz, by skonfrontować się z sobą i swymi czynami.
Tekst spektaklu „Makbet lustro” oparty jest na jedynym bengalskim tłumaczeniu, które wiernie oddaje bogactwo poezji i strukturę metryczną oryginalnego dzieła Szekspira, współgrając jednocześnie z zaklęciami pochodzącymi z Sanskrytu wykorzystanymi w spektaklu.
Makbet lustro
Tłumaczenie: Dattatreya Dutt
Reżyseria i scenografia: Santanu Das
Choreografia: Deb Kumar Paul
Muzyka: Subhadeep Guha
Światła: Arnab Kumar Ray
Obsada:
Monalisa Chatterjee
Shipra Dey
Jayeeta Das
Muzycy:
Chakra Pani,
Shovan Chakraborty
Prasenjit Halder
